Ở nhiều vùng nông thôn và khu vực ngoại thành, nước giếng khoan là nguồn cung cấp nước chính. Tuy nhiên, tình trạng nước giếng khoan có mùi tanh khó chịu là vấn đề phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và sức khỏe. Bài viết này, sẽ phân tích những nguyên nhân chính gây ra mùi tanh và cung cấp 3 giải pháp khắc phục hiệu quả từ cơ bản đến chuyên sâu, giúp nhà bạn lấy lại nguồn nước sạch an toàn.

Nguyên nhân chính khiến nước giếng khoan có mùi tanh
Để xử lý triệt để nước giếng khoan có mùi tanh, bạn cần nắm rõ lý vì sao bị tanh. Dưới đây là bảng tóm tắt nguyên nhân nước giếng khoan bị tanh:
| Nguyên nhân | Dấu hiệu | Mức độ nguy hiểm | Cách xử lý |
|---|---|---|---|
| Nhiễm sắt (Fe) | Mùi tanh kim loại, nước vàng | Cao | Làm thoáng – lọc – than hoạt tính – máy lọc RO |
| Nhiễm mangan (Mn) | Cặn đen, vị kim loại | Cao | Lọc cát mangan – than hoạt tính – RO |
| Khí H₂S | Mùi trứng thối | Rất cao | Sục khí – lọc – hệ lọc tổng |
| Hữu cơ/vi sinh | Mùi hôi, nước đục | Cao | Khử trùng – lọc RO – lọc tổng |
Nước giếng khoan bị nhiễm sắt – Thủ phạm lớn nhất gây mùi tanh nồng kim loại
Hàm lượng sắt quá cao là nguyên nhân hàng đầu khiến nước giếng khoan có mùi tanh đặc trưng, giống như mùi gỉ sét hoặc máu.
- Tồn tại trong nước ngầm: Trong lòng đất, sắt thường tồn tại ở dạng ion hóa trị hai (Fe2+) – dạng hòa tan, không màu và không mùi.
- Quá trình oxy hóa gây mùi: Khi nước được bơm lên, tiếp xúc với không khí (oxy hóa), Fe2+ nhanh chóng chuyển hóa thành ion sắt hóa trị ba (Fe3+), tạo ra kết tủa hydroxit sắt (Fe(OH)3).
- Dấu hiệu nhận biết: Nước mới bơm ra có thể trong, nhưng sau khi để lắng một thời gian ngắn, nước sẽ chuyển sang màu vàng đục, xuất hiện cặn màu nâu đỏ hoặc lớp váng trên bề mặt. Mùi tanh kim loại nồng là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất về sự nhiễm sắt.

Nước giếng khoan bị nhiễm mangan – Gây mùi tanh kèm vị kim loại và cặn đen
Mangan (Mn) là một khoáng chất thường đi kèm với sắt trong nước ngầm, đặc biệt ở các khu vực có nền đất chứa quặng mangan.
- Tác động gây mùi: Tương tự như sắt, Mangan ở dạng hòa tan khi bị oxy hóa sẽ tạo thành Mangan dioxide (MnO2) – một chất kết tủa có màu đen hoặc nâu sẫm. Sự hiện diện của Mangan không chỉ làm nước có mùi tanh khó chịu mà còn tạo ra vị hơi ngọt kim loại trong nước.
- Hệ quả sinh hoạt: Nếu hàm lượng Mangan cao, nó sẽ tạo ra cặn đen bám dính cực kỳ khó vệ sinh trên các thiết bị vệ sinh, đường ống và làm ố đen quần áo khi giặt.

Nước giếng khoan có mùi trứng thối – Nhiễm hợp chất hữu cơ và khí H₂S
Nguồn nước giếng khoan bị ô nhiễm hữu cơ là một vấn đề nghiêm trọng, thường xảy ra khi giếng khoan được đặt gần các nguồn ô nhiễm như cống rãnh, bãi rác, hoặc khu chăn nuôi.
- Phân hủy chất hữu cơ: Vi khuẩn kỵ khí và vi khuẩn khử sunfat trong nước sẽ phân giải các hợp chất hữu cơ (lá cây mục, rác thải, chất thải động vật), sinh ra khí Hydrogen Sulfide (H2S).
- Mùi đặc trưng: Khí H2S là tác nhân gây mùi trứng thối đặc trưng, đôi khi bị nhầm lẫn với mùi tanh kim loại.
- Ô nhiễm hóa chất: Nếu nước bị nhiễm các hợp chất hóa học từ thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học hoặc nước thải công nghiệp, nước cũng có thể có mùi tanh hoặc hôi do sự hiện diện của các hợp chất hóa học độc hại.

Tác hại của nước nhiễm tanh đối với sức khỏe
Sử dụng nước giếng khoan có mùi tanh không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng do hàm lượng kim loại nặng (Sắt, Mangan) vượt quá QCVN 02:2009/BYT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt).
- Bệnh lý tiêu hóa và da: Nước nhiễm khuẩn, nhiễm sắt có thể gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy. Kim loại nặng bám trên da gây khô da, viêm da, và làm tóc khô xơ, dễ gãy rụng.
- Nguy cơ tích lũy kim loại nặng: Sắt, Mangan tích lũy lâu ngày trong cơ thể có thể gây tổn thương gan, thận, thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính nghiêm trọng.
- Ảnh hưởng đến trẻ nhỏ: Trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Việc sử dụng nước nhiễm tạp chất lâu dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và nhận thức của trẻ.
3 cách xử lý nước giếng khoan có mùi tanh hiệu quả tại nhà
Việc xử lý nước giếng khoan bị tanh cần dựa trên nguyên tắc cơ bản là Oxy hóa -> Lắng -> Lọc -> Hấp thụ. Dưới đây là 3 cách xử lý nước giếng khoan có mùi tanh hiệu quả tại nhà:
Xử lý bằng phương pháp xây bể lọc nước giếng khoan

Xây bể lọc nước giếng khoan là phương pháp lọc nước truyền thống, chi phí thấp, phù hợp với nước nhiễm kim loại ở mức độ nhẹ và vừa.
Nguyên lý: Nước được bơm lên cao, chảy qua giàn mưa/tháp oxy hóa (làm thoáng), giúp tăng diện tích tiếp xúc với không khí. Quá trình này đẩy nhanh việc oxy hóa Fe2+ thành Fe3+ (kết tủa). Sau đó, nước chảy xuống bể lắng để loại bỏ cặn lớn.
Cấu trúc lọc thô: Nước tiếp tục qua bể lọc chứa các vật liệu như cát thạch anh, sỏi đỡ, cát mangan (giúp khử sắt, mangan), và than hoạt tính (hấp thụ màu, mùi tanh, chất hữu cơ).

Ưu điểm: Chi phí vật liệu ban đầu rẻ, dễ xây dựng.
Nhược điểm: Tốn diện tích, hiệu suất không ổn định nếu mức độ nhiễm quá cao. Cần phải vệ sinh, thay thế vật liệu lọc định kỳ để tránh tình trạng tắc nghẽn hoặc tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Sử dụng hóa chất để oxy hóa
Sử dụng hóa chất như Clo (Hypochlorite Natri), Thuốc tím (KMnO4) hoặc phèn chua để oxy hóa nước giếng khoan bị tanh là phương pháp cũng khá phổ biến hiện nay. Phương pháp này giúp tăng tốc quá trình kết tủa Sắt và Mangan.
Nguyên lý hoạt động: Hóa chất được bơm/hòa tan vào nước thô. Chúng ngay lập tức phản ứng và oxy hóa kim loại nặng, giúp chúng kết tủa nhanh chóng. Sau đó, nước phải được lọc qua bộ lọc vật liệu hoặc than hoạt tính để loại bỏ kết tủa và dư lượng hóa chất.
Lưu ý an toàn:
- Cần định lượng chính xác: Việc sử dụng quá liều Clo có thể gây độc hại và làm nước có mùi Clo nồng.
- Không tự ý áp dụng: Phương pháp này đòi hỏi phải có hệ thống định lượng tự động hoặc người có kiến thức chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả xử lý.
Sử dụng máy lọc nước chuyên dụng
Đối với các hộ gia đình yêu cầu chất lượng nước cao, cần xử lý triệt để nước giếng khoan có mùi tanh và nhiều tạp chất khác, việc đầu tư máy lọc nước chuyên dụng là giải pháp tối ưu, tiện lợi và an toàn nhất.
Hệ thống lọc tổng đầu nguồn (Xử lý toàn bộ nước sinh hoạt)
Giải pháp lọc sạch nước sinh hoạt từ Daikiosan/Makano: Các hệ thống lọc tổng đầu nguồn cao cấp như Máy lọc nước tổng đầu nguồn Daikiosan DN701 và Makano MN701 – Đây là giải pháp toàn diện để xử lý nước đầu nguồn, giúp loại bỏ mùi tanh, màu, cặn và làm mềm nước cho toàn bộ nước sinh hoạt trong nhà.

Máy lọc nước RO (Nước uống)
Tuy nhiên, bộ lọc tổng chỉ xử lý được nước ở mức độ sinh hoạt. Vì vậy, để có thể uống trực tiếp nước giếng khoan có mùi tanh, chúng ta cần một giải pháp tối ưu hơn như máy lọc nước Hydrogen T45 Pro.
- Màng RO: Công nghệ màng RO 4500 trong máy lọc nước Hydrogen T45 Pro có khe lọc siêu nhỏ giúp loại bỏ hoàn toàn ion kim loại nặng, vi khuẩn, virus và các hợp chất gây mùi còn sót lại.
- Hệ lõi chức năng: Ngoài ra, còn được trang bị hệ lõi chức năng Hydro-ion kiềm, giúp bổ sung Hydrogen, ion kiềm và khoáng chất, cân bằng độ pH, mang lại nguồn nước không chỉ sạch mà còn tốt cho sức khỏe.
- Tiêu chuẩn chất lượng: Nước sau lọc đảm bảo đạt chuẩn nước uống trực tiếp QCVN 6-1:2010/BYT.
[HÌNH ẢNH MLN HYDROGEN T45 PRO]
Vệ sinh và bảo dưỡng giếng khoan định kỳ
Nước giếng khoan có mùi tanh thường quay trở lại nếu bạn không vệ sinh định kỳ.
- Vệ sinh giếng: Cần bơm rửa và vệ sinh giếng khoan định kỳ (ít nhất 6 tháng/lần) để loại bỏ cặn bẩn, chất nhầy và vi khuẩn tích tụ lâu ngày dưới đáy giếng.
- Kiểm tra hệ thống: Thường xuyên kiểm tra đường ống và thiết bị chứa nước để đảm bảo không có rò rỉ, tắc nghẽn hay sự phát triển của vi khuẩn kỵ khí.
- Thay lõi lọc đúng hạn: Đối với các hệ thống lọc, việc thay thế lõi lọc và vật liệu đúng theo khuyến cáo của nhà sản xuất là bắt buộc để duy trì hiệu quả xử lý và ngăn chặn mùi tanh tái phát.
Kết luận
Nước giếng khoan có mùi tanh là vấn đề phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể được giải quyết bằng các biện pháp kỹ thuật phù hợp. Việc xác định đúng nguyên nhân và lựa chọn hệ thống xử lý nước chuyên dụng từ các thương hiệu uy tín như Daikiosan,Makano là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe gia đình bạn khỏi những nguy cơ tiềm ẩn từ nguồn nước không đạt chuẩn.
Nếu bạn muốn tư vấn chọn hệ lọc phù hợp theo tình trạng nước tại nhà (gửi TDS + màu nước + mùi), hãy để lại tin nhắn để được chuyên gia Đại Việt hỗ trợ miễn phí.
Xem thêm các bài viết liên quan:
- TDS là gì? Tất tần tật về tổng chất rắn hòa tan và tiêu chuẩn nước uống tại Việt Nam
- Giải mã: Tại sao nước đun sôi có cặn trắng và nguy hiểm thế nào?
- Nước cứng là gì? Nguy cơ & 7 cách xử lý nước cứng, nhiễm đá vôi đơn giản