Sự nguy hiểm của việc mất nước ở cơ thể người và cách phòng tránh

Ngày đăng: 24/03/2021

Trung bình, nước chiếm khoảng 70% trọng lượng cơ thể. Vì thế, mất nước là một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, không phải ai trong chúng ta cũng ý thức được sự nghiêm trọng cũng như biết cách phòng tránh vấn đề này.

Vai trò của nước đối với sức khỏe con người

Nước có vai trò đặc biệt quan trọng với sức khỏe. Chúng ta có thể nhịn đói 30 ngày, 60 ngày, hoặc thậm chí 90 ngày. Tuy nhiên, đối với việc nhịn nước, chỉ trong vòng vỏn vẹn 24 tiếng đồng hồ là đã có thể dẫn đến nguy cơ tử vong. 

Những vai trò chính của nước đối với sức khỏe con người bao gồm:

• Trong tất cả quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào cơ thể, nước đóng vai trò là dung môi để tạo ra các phản ứng sinh hóa.
• Duy trì hoạt động của các lớp màng nhầy (màng tim, màng phổi, khớp, niêm mạc miệng, màng phim nước mắt...) một cách nhịp nhàng, đều đặn. 
• Quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng và môi trường ô nhiễm khiến cho cơ thể liên tục sản sinh ra độc. Nhờ có nước, lượng độc này sẽ  bị thải ra ngoài và không thể tích tụ trong cơ thể.
• Duy trì cân nặng, duy trì huyết áp, duy trì thăng bằng điện giải, và điều hòa nhiệt độ cơ thể.

Nước là thành phần quan trọng nhất và nhu cầu thiết yếu nhất đối với cơ thể con người

• Xem thêm: Vai trò của nước sạch đối với sức khỏe con người

Mất nước là gì?

Trong một ngày, cơ thể con người luôn diễn ra 2 quá trình đồng thời liên quan đến nước đó là nạp vào và thải ra. Cơ thể người nạp nước vào thông qua việc uống nước, ăn, hoặc truyền dịch. Ngược lại, quá trình thải nước diễn ra thông qua đường hơi thở, mồ hôi, nước tiểu, và phân.

Từ đó, có thể hiểu rằng mất nước (hay mất cân bằng nước) chính là tình trạng mà lượng nước nạp vào cơ thể ít hơn lượng nước thải ra, khiến cho lượng nước cần thiết để duy trì các hoạt động trong cơ thể bị thiếu hụt. Mất nước đồng thời phá vỡ sự cân bằng của các nồng độ muối, khoáng chất và lượng đường trong máu, dẫn đến việc cản trở các hoạt động bình thường và gây nhiều thiệt hại cho cơ thể.

Tình trạng mất nước trong thời gian dài rất nguy hiểm cho cơ thể

Nguyên nhân dẫn đến mất nước

Những nguyên nhân cơ bản dẫn đến mất nước

• Không tạo thói quen uống nước hàng ngày, lượng nước nạp vào ít.
• Thời tiết nắng nóng, oi bức.
• Lao động nặng nhọc, liên tục.
• Hoạt động thể dục, thể thao cường độ cao.
• Người lớn tuổi ăn uống kém khiến cơ thể mất nước trầm trọng.
• Sử dụng các loại thuốc như lợi tiểu, nhuận tràng và các thuốc ức chế men chuyển điều trị huyết áp cao có thể gây đi tiểu thường xuyên hơn hoặc đổ mồ hôi, gây ra hiện tượng mất cân bằng nước.

Những nguyên nhân do bệnh lý dẫn đến mất nước

• Sốt, tiêu chảy: Người bệnh dễ ra mồ hôi, cũng như nôn ói, bài tiết ra phân lỏng khiến cho cơ thể bị mất nước.
• Suy thận: Từ sau 50 tuổi, thận bắt đầu suy giảm chức năng cô đặc nước tiểu dẫn đến đào thải nước ra khỏi cơ thể nhanh hơn.

Dấu hiệu của việc mất nước

• Tiểu ít, giảm lượng nước tiểu: Tùy vào lượng nước được cung cấp mà tần suất và lượng nước tiểu của mỗi người khác nhau. Không đi tiểu trong nhiều giờ, hoặc giảm số lần đi trong ngày chính là biểu hiện của cơ thể đang bị mất nước. 
• Nước tiểu có màu sẫm và đặc: Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, nước tiểu sẽ trong suốt, không màu, và hoàn toàn ở thể lỏng. Ngược lại, khi cơ thể mất nước, nước tiểu sẽ trở nên sẫm đi và đậm đặc hơn bình thường.
• Khô da: Khi mất nước, khả năng thăng bằng điện giải sẽ bị suy giảm dễ dẫn đến da bị khô, nhăn nheo.
• Khô miệng, hôi miệng: Mất nước khiến cho tuyến nước bọt bị mất nước, dẫn đến miệng bị khô và có mùi hôi.
• Nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, ù tai: Khi mất nước, não sẽ không được cung cấp đủ lượng nước cần thiết để hoạt động, gây ra các triệu chứng đau đầu đặc biệt là khi di chuyển cơ thể. Bên cạnh đó, hệ tuần hoàn cũng hoạt động kém hiệu quả hơn do mất nước sẽ dẫn đến chóng mặt, hoa mắt và ù tai.
• Đói và thèm đồ ngọt: Khi cơ thể mất nước, năng lượng dự trữ trong cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc được chuyển hóa và giải phóng, gây ra cảm giác đói, thèm ăn, đặc biệt là đồ ngọt - loại thực phẩm cung cấp nhiều năng lượng.

Tác hại của việc mất nước

• Phù não: Sau khi bị mất nước, nếu bù đắp lượng chất lỏng một cách nhanh chóng, làm cho cơ thể cố gắng đưa nhiều nước vào trong các tế bào, có thể gây ra hiện tượng phù và làm vỡ một số tế bào. Nghiêm trọng nhất là khiến các tế bào não bị phù nề.
• Động kinh: Mất nước tức sẽ gây mất cân bằng điện giải sẽ gây rối loạn quá trình dẫn truyền và dẫn đến co thắt cơ bắp không tự chủ, đôi khi mất ý thức.
• Sốc: Đây là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất và có thể đe dọa tính mạng khi cơ thể mất nước. Tình trạng này xảy ra khi thể tích máu thấp làm tụt huyết áp và giảm lượng oxy trong cơ thể.
• Suy thận cấp: Đây là biến chứng có khả năng đe dọa đến tính mạng, xảy ra khi thận không còn khả năng loại bỏ các chất lỏng dư thừa và chất thải từ máu.
• Hôn mê và tử vong: Nếu cơ thể mất nước nghiêm trọng và không được điều trị kịp thời và thích hợp, có thể gây hôn mê và tử vong.

Dễ dàng phòng tránh việc mất nước với cách uống nước hợp lý

Chia sẻ của bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp - phó Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam chia sẻ trong một chương trình tư vấn trực tuyến về cách uống nước hiệu quả

Ở điều kiện thời tiết lý tưởng và sinh hoạt bình thường

Đối với người trưởng thành, trung bình mỗi ngày cần hấp thụ tối thiểu lượng nước tương đương 4% trọng lượng cơ thể. Nghĩa là một người trưởng thành nặng 50kg sẽ cần ít nhất 2L nước mỗi ngày, và lượng nước cần thiết đối với người trưởng thành nặng 75kg sẽ là 3L mỗi ngày. 

Những trường hợp khác dẫn đến mất nước

• Các hoạt động thể lực như lao động hoặc chơi thể thao: Đây đều là những hoạt động khiến cơ thể đổ nhiều mồ hôi. Do đó lượng nước mất đi lớn hơn so với những người không tham gia các hoạt động này nên dĩ nhiên lượng nước cần cung cấp cho cơ thể cũng vì thế mà tăng cao.
• Môi trường: Môi trường cũng ảnh hưởng nhiều đến lượng nước bạn cần cung cấp cho cơ thể hàng ngày. Trong thời tiết nóng ẩm, mồ hôi bài tiết ra nhiều hơn khiến lượng nước cần bổ sung cũng lớn hơn.
• Tình trạng sức khỏe của cơ thể: Trong các trường hợp như tiêu chảy, nôn mửa, sốt... cơ thể bạn sẽ mất rất nhiều nước và các chất điện giải. Vì thế cần liên tục bổ sung nước để bù lại lượng nước và điện giải bị mất đi.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú: Khi mang thai, người phụ nữ cần nhiều nạp nhiều nước hơn bình thường vì trong giai đoạn này, người phụ nữ không những nuôi dưỡng chính bản thân mà còn đang nuôi dưỡng cả thai nhi. Sau đó, khi em bé ra đời, người phụ nữ cũng cần phải duy trì lượng nước uống đầy đủ để đảm bảo chất lượng cho sữa mẹ.

Uống nước đầy đủ là việc rất quan trọng, đặc biệt là vào mùa nắng nóng

• Xem thêm: Thời điểm vàng uống nước tốt cho sức khỏe.

Vì uống nước đầy đủ là một việc tưởng chừng như đơn giản nên khiến chúng ta thường sinh ra tâm lý chủ quan và thờ ơ với nhu cầu cực kỳ thiết yếu này. 

Hy vọng bài viết trên đã bổ sung cho bạn đọc những thông tin hữu ích về vai trò của nước cũng như cách uống nước hiệu quả để tránh tình trạng mất nước, đặc biệt là trong mùa nắng nóng

Sản phẩm liên quan

Máy lọc nước ion kiềm tươi Daikiosan nóng nguội lạnh DN369 Giá: 23.900.000 đ

Máy lọc nước ion kiềm tươi Daikiosan nóng nguội DN269 Giá: 21.900.000 đ

Máy lọc nước ion kiềm tươi Daikiosan DN169 Giá: 18.900.000 đ

Lõi nhân 2 kiềm tính Đại Việt (Bộ 2 lõi) Giá: Call